Organizacje Pożytku Publicznego

Podstawa prawna:

1. Ustawa z dn. 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. 2003 r., Nr 96, poz. 873 z późn. zm.), art. 20 – 21 i 33
   
2. Ustawa z dnia 22 stycznia 2010 r. o zmianie ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2010 r. Nr 28, poz. 146), art. 23
   

Organizacje pożytku publicznego (OPP), które uzyskały status OPP przed wejściem w życie znowelizowanej ustawy (przed 12 marca 2010 r.), zobowiązane są dostosować swoje statuty cyt. „Art. 23. W terminie roku od dnia wejścia w życie ustawy organizacje pożytku publicznego dostosują postanowienia swoich statutów do wymogów określonych w art. 20 ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą” - to jest do 11 marca 2011 r.

Przykładowy statut.

Najważniejsze zmiany:

I. Zasada zakupów od osób związanych z organizacją pozarządową - art. 20 ust. 6 pkt d ustawy.

Obecnie statut ma zabraniać: „zakupu towarów lub usług od podmiotów, w których uczestniczą członkowie organizacji, członkowie jej organów lub pracownicy oraz ich osób bliskich, na zasadach innych niż w stosunku do osób trzecich lub po cenach wyższych niż rynkowe”.

II. Wymogi dotyczące członków organu kontroli wewnętrznej (np. komisji rewizyjnej) - art. 20 ust. 1 pkt 4 ustawy.

Ustawa nakazuje posiadanie przez OPP statutowego organu kontroli wewnętrznej niezależnego od zarządu (np. komisji rewizyjnej), a członkowie organu kontroli wewnętrznej powinni spełniać następujące wymogi:

1. nie mogą być członkami organu zarządzającego ani pozostawać z nimi w związku małżeńskim, we wspólnym pożyciu, w stosunku pokrewieństwa, powinowactwa lub podległości służbowej;
2. nie mogą być skazani wyrokiem prawomocnym za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe;
3. mogą otrzymywać z tytułu pełnienia funkcji w tym organie zwrot uzasadnionych kosztów lub wynagrodzenie w wysokości nie wyższej niż przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw ogłoszone przez Prezesa GUS za rok poprzedni.

Ponadto, każdy członek organu kontroli wewnętrznej (np. komisji rewizyjnej) składa oświadczenie o spełnieniu ustawowych wymogów dotyczących niekaralności (zgodnie z treścią art. 20 ust. 1 pkt 4 ppkt b) oraz o nie pozostawaniu w związku małżeńskim, we wspólnym pożyciu, braku pokrewieństwa, powinowactwa i podległości z tytułu zatrudnienia wobec członków zarządu (zgodnie z art. 20 ust. 1 pkt 4 ppkt a).

III. Wymóg niekaralności członków zarządu - art. 20 ust. 1 pkt 5.

Członkowie zarządu organizacji OPP nie mogą być osobami skazanymi prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe. W statucie (albo innym akcie wewnętrznym), muszą znaleźć się zapisy zabraniające członkostwa w zarządzie takim osobom.
Ponadto, każdy członek zarządu składa oświadczenie o spełnieniu ustawowych wymogów dotyczących niekaralności (zgodnie z treścią art. 20 ust. 1 pkt 5) oraz o nie pozostawaniu w związku małżeńskim, we wspólnym pożyciu, braku pokrewieństwa, powinowactwa i podległości z tytułu zatrudnienia wobec członków organu kontroli wewnętrznej (zgodnie z art. 20 ust. 1 pkt 4).

Wzory oświadczeń członków Zarządu i Komisji Rewizyjnej.

IV. Organizacja OPP prowadząca działalność gospodarczą.

Ustawa o pożytku publicznym zezwala organizacji OPP na prowadzenie działalności gospodarczej z tym, że może być ona prowadzona wyłącznie jako dodatkowa w stosunku do działalności pożytku publicznego, a dochód z niej (nadwyżka przychodów nad kosztami) przeznaczany jest na działalność pożytku publicznego. OPP, które prowadzą działalność gospodarczą powinny przejrzeć swoje statuty (lub inne akty wewnętrzne) pod kątem tych zapisów. Ponadto z praktyki rejestrowej sądów wynika, że organizacja posiadająca status OPP lub starająca się o niego i prowadząca działalność gospodarczą, powinna złożyć w KRS oświadczenia:

1. członków zarządu o tym, że jest to działalnością dodatkową w stosunku do działalności pożytku publicznego (art. 20 ust. 1 pkt 2),
2. członków zarządu o przekazywaniu całego dochodu (nadwyżka przychodów nad kosztami) OPP na działalność pożytku publicznego (art. 20 ust. 1 pkt 3).

Wzory oświadczeń Zarządu.

Należy pamiętać, że wymóg przekazywania nadwyżki przychodów nad kosztami na działalność pożytku publicznego dotyczy wszystkich organizacji OPP nie tylko tych, które prowadzą działalność gospodarczą i powinny one złożyć w KRS takie oświadczenie.