Nabór wniosków w programie Kultura ludowa i tradycyjna
Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego ogłosił nabór wniosków w programie „Kultura ludowa i tradycyjna”.
Zasadniczym celem programu jest wspieranie najwartościowszych zjawisk związanych z kulturami tradycyjnymi funkcjonującymi na poziomie lokalnym, regionalnym i ogólnopolskim, które występują zarówno na obszarach wiejskich, jak i miejskich. Do zadań programu należy wspieranie przedsięwzięć związanych ze spuścizną kultur tradycyjnych, transformacjami (przekształceniami i przemianami) poszczególnych elementów oraz współczesnymi kontekstami ich występowania, w tym odnoszących się także do kultur mniejszości narodowych i etnicznych oraz tradycji środowiskowych. Inicjatywy te mają przyczyniać się do integracji członków społeczności, wśród których dane zjawiska funkcjonują i w ramach których są przekazywane (transmitowane).
Zadaniem programu jest wspieranie działań związanych z materialnym i niematerialnym wymiarem dziedzictwa kulturowego, co wpisuje się w założenia ratyfikowanej w 2011 roku przez Rzeczpospolitą Polską Konwencji UNESCO z 2003 roku w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Szczególny nacisk w programie zostanie położony na projekty kompleksowe, integrujące zarówno naukowców, twórców, depozytariuszy, nosicieli treści kultury wywodzących się ze społeczności lokalnych i regionalnych oraz profesjonalistów i znawców w swoich dziedzinach, jak i odbiorców (indywidualnych i zbiorowych). Istotne jest rejestrowanie, dokumentowanie i archiwizowanie materialnych i niematerialnych przejawów kultur tradycyjnych; tworzenie odpowiednich metod i narzędzi służących ich ochronie i upowszechnianiu; wypracowywanie i dzielenie się dobrymi praktykami zwłaszcza w zakresie kontynuacji tradycji oraz nawiązywanie interdyscyplinarnych i międzyśrodowiskowych kontaktów; wykorzystywanie wszelkich form i sposobów promocji podejmowanych działań.
Zakres programu obejmuje także zadanie, związane w sposób bezpośredni z międzypokoleniowym przekazem unikatowej wiedzy i umiejętności kulturowych, adresowane do „mistrzów tradycji”, będących depozytariuszami wiedzy lokalnej i regionalnej. Zakres podejmowanych działań jest zgodny z założeniami Konwencji UNESCO z 2003 roku. Głównym celem tego zadania jest wspieranie procesu transmisji w obrębie danej wspólnoty kulturowej, przejawiającego się w bezpośrednim przekazie wiedzy, umiejętności, funkcji – ze szczególnym naciskiem na ich unikatowość bądź zagrożenie zanikiem. Istotnym jest przy tym czynnik in situ – przekaz winien odbywać się pomiędzy osobami wywodzącymi się z tej samej wspólnoty i kultury lokalnej, bądź możliwie najbliższej. Sposób przekazywania powinien odbywać się w jak najbardziej naturalny sposób, z uwzględnieniem lokalnie rozwijających się technik i sposobów transmisji, będących integralną częścią tradycji.
Zadania dofinansowywane w ramach programu powinny realizować jeden z poniższych celów wiodących:
- Nabór „Kultura ludowa i tradycyjna 2026” (limit wydatków na etapie konkursowym: 9 235 000 zł, limit składanych wniosków: 2):
- Ochrona i zachowanie dziedzictwa kultury ludowej i tradycyjnej - efektem realizacji tego celu powinno być: zabezpieczanie i dokumentowanie unikalnych zjawisk z zakresu programu – zadania powinny koncentrować się na zachowaniu i utrwalaniu elementów kultur tradycyjnych o szczególnym znaczeniu dla ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego.
- Upowszechnianie, promocja i kontynuacja kultury ludowej i tradycyjnej - efektem realizacji tego celu powinny być:
- edukacja regionalna z zakresu programu – zadania powinny dotyczyć działań o charakterze edukacyjnym i animacyjnym, których celem jest podnoszenie świadomości regionalnej oraz zachowanie ciągłości tradycyjnej kultury;
- popularyzacja unikalnych i żywych elementów kultur tradycyjnych z zakresu programu – zadania powinny koncentrować się na tworzeniu atrakcyjnych form upowszechniania różnych przejawów kultur tradycyjnych, rzemiosła artystycznego, twórczości ludowej oraz wiedzy na temat niematerialnego dziedzictwa.
- Nabór „Mistrz tradycji 2026” (limit wydatków na etapie konkursowym: 1 200 000 zł, limit składanych wniosków: 1):
- Przekazywanie wiedzy oraz utrwalanie tradycji lokalnej i regionalnej - w ramach tego celu może być realizowane wyłącznie zadanie specjalne pt. „Mistrz tradycji” dotyczące bezpośredniego międzypokoleniowego przekazu unikalnej wiedzy i umiejętności w zakresie różnych dziedzin niematerialnego dziedzictwa kulturowego, adresowane do konkretnych „mistrzów tradycji”, będących depozytariuszami wiedzy lokalnej i regionalnej.
Jeden wnioskodawca może złożyć maksymalnie 2 wnioski w programie, do limitu są wliczane wnioski, które uzyskały środki finansowe ministra w trybie wieloletnim w roku 2024 i 2025. W ramach naboru „Mistrz tradycji 2026” - jeden wnioskodawca może złożyć maksymalnie 1 wniosek w programie (złożona aplikacja wlicza się do limitu ogólnego obowiązującego w programie).
Realizacja zadania, w zakresie objętym dofinansowaniem ze środków finansowych ministra, odbywa się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w następujących terminach:
- zadania 1-roczne: 01.01.2026 r. - 31.12.2026 r.
- zadania 2-letnie: 01.01.2026 r. - 31.12.2027 r.
- zadania 3-letnie: 01.01.2026 r. - 31.12.2028 r.
Istnieje możliwość realizacji całości zadania w formule on-line.
Wnioski mogą składać:
- z sektora finansów publicznych:
- wyłącznie samorządowe instytucje kultury, których organizatorzy nie zawarli umowy o współprowadzeniu z Ministrem KiDN
- spoza sektora finansów publicznych:
- osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą i podmioty prowadzące działalność gospodarczą - wpisane do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej lub do Krajowego Rejestru Sądowego;
- organizacje pozarządowe;
- kościoły i związki wyznaniowe oraz ich osoby prawne.
Na program przeznaczono 14 000 000 zł, zgodnie z następującym podziałem:
- zobowiązania z lat 2024-2025 – 1 465 000 zł
- limit wydatków w etapie konkursowym – 10 435 000,00 zł
- limit wydatków z rezerwy ministra – 2 100 000 zł.
Preferowany maksymalny udział środków MKiDN w budżecie zadania wynosi 80%. Podstawowe limity dla wnioskowanej kwoty ze środków MKiDN wynoszą od 25 000 zł do 300 000 zł.
Wnioski można składać do 1 grudnia 2025 r.
Informacje telefoniczne dotyczące programu są udzielane od poniedziałku do piątku w godzinach 10:00 – 14:00:
- Dorota Ząbkowska – tel. 22 421 03 51, mail: dzabkowska@kultura.gov.pl
- Barbara Kosieradzka – tel. 22 421 01 49, bkosieradzka@kultura.gov.pl
- Julia Szawiel – tel. 22 421 03 08, mail: jszawiel@kultura.gov.pl
Szczegółowe informacje o konkursie można znaleźć pod adresem: https://www.gov.pl/web/kultura/kultura-ludowa-i-tradycyjna-2026